trèkke

Mofers

Wirkwaord

Lemma

trèkke /tr̥e̞kʲe/

1. (euvergenkelik) mit zich mitsleipe door krach örges op te zitte, veur 't zwaordjepuntj krach zitten inne richting eweg van 't veurwerp

   Pietje troch dae zak achter zich aan.

2. (euvergenkelik) op zichzelf aan haole

   Trèk dae raam 'ns toe.

3. (euvergenkelik) oet 'n ómhölsel haole
4. (óneuvergenkelik) bepaole welk laot wintj

   Ich gluif det ze-n ederen tieëndje vanne maondj trèkke.

5. (óneuvergenkelik) 'n aaftrèksel örges van make

   Doe mós d'n tieë efkes get langer laote trèkke.

   Det vleis mót nag 'n oer trèkke; dan smaak die sop dalik hieël good.

6. (euvergenkelik) 'nen tandj oet 't gebeet haole

   Laot dich die gebeet 'ns bekieke, went dao mót van alles getroch waere es det zoea blief.

7. (euvergenkelik) 'n lien aanbringen of 'n lienvörmige bewaeging make
8. (óneuvergenkelik) 'n oetkieëring höbbe

   Dae trèk al jaoren inplaats det t'r geit wirke.

9. (euvergenkelik) (meziek) de stumbuus van e blaosinsterment langer make
10. (óneuvergenkelik) (euvergenkelik) 'ne sterken toeveur van lóch höbbe (veural gezag bie 'ne kaje lóchstroum)

    Dooch dae raam 'ns toe; 't trèk mich inne nak!

11. (óneuvergenkelik) zich örges op aan begaeven of bewaege
12. (óneuvergenkelik) te stried gaon

Aafbraeking

• trèk-ke

Synoniem

• †tege

Aafleijinge

• trèkker, trèkking, trèksel
• trèkbalk, trèkdeer, trèkplaoster, trèksjoeffel, trèkwage, trèkzak, trèkzalm
• aaftrèkke, aantrèkke, aoptrèkke, betrèkke, bietrèkke, doortrèkke, euvertrèkke, ewegtrèkke, groeattrèkke, intrèkke, kepottrèkke, langstrèkke, lostrèkke, mittrèkke, naotrèkke, oettrèkke, ómtrèkke, ónttrèkke, optrèkke, rechtrèkke, róndjtrèkke, sametrèkke, trögktrèkke, vertrèkke, veurbietrèkke, veuroettrèkke, veurtrèkke, wegtrèkke

Verwantje wäörd

• trèk
• rèkke, strèkke
• riete, rökke, siege

Zagswies

• Det kan de grieze neet trèkke: Det is neet te betale (veur mich).
• Det kan 't paerd neet trèkke:
  1. Det is neet te betale (veur mich).
  2. Det is te väöl inspanning (veur mich).
• emes ane jas trèkke: emes aanzitte veur e werk oet te veure
• emes de loens oet trèkke: wuuert gebroek veur kinjer es e dreigement sónger wörkeliken inhaad
• emes de meek oet trèkke: 't bäöken oet emes trèkke (wuuert gebroek es e dreigement veur kinjer die te väöl zumpe)
• emes puuetje trèkke: emes doon strukele (Nederlandjs: pootje lappen)
• mit e bein trèkke: ei bein minder krachtig gebroeken es 't anger, mank loupe, hómpele
• trèkken aan get: intresse höbbe veur get te doon

  Trèk geer nag d'raan veur 'ne kieër biejein te kómme?

• trèkken op: wuuert gebroek mit 'n plaatsvermeljing, op die plaats maotsjappelike kóntakten höbbe

  Mien oma haet ummer op Berg getroch, meh zie wóndje in Mofert.

• sjuumke trèkke: sjoem zuge van kletswater det in 'n fles zitj
• trèkke veur emes/get: zich aangetroch veule veur emes/get en dao ouch mote veur doon

  Det siert tich des se zoea veur dien ajers trèks.

• ze getroch kriege
• zich de haoren oete kop trèkke van spiet: hieël väöl spiet höbbe
• zich lank trèkke (naodrök op lank en op trèkke):
  1. (óneuvergenkelik) lang doere
  2. (óneuvergenkelik) lank in aafstandj zeen

     (óneuvergenkelik) (euverdrechtelik) es hieël lank ervare (gezag van 'ne waeg)

     Ich leep mit mie moder nao de kèrmis in Berg; dae waeg troch zich hieël lank, meh wens se noe mitte wage geis is det mer 'ne kattesprunk.

• zich van gietsigheid 'n brieëm dore reet (op) trèkke: hieël erg gietsig zeen

Verveuging

		ich		doe		det		veer		geer		zie		deilwaord
		radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison
hujigen tied	sjrif	trèk		trèks		trèk		trèkke	trèkken	trèk		trèkke	trèkken	trèkkendj
	IPA	/tr̥e̞kʲ/	/tr̥e̞gʲ/	/tr̥e̞ks/	/tr̥e̞gz/	/tr̥e̞kʲ/	/tr̥e̞gʲ/	/tr̥e̞kʲe/	/tr̥e̞kʲen/	/tr̥e̞kʲ/	/tr̥e̞gʲ/	/tr̥e̞kʲe/	/tr̥e̞kʲen/	/tr̥e̞kʲeɲɟ/
vergangen tied	sjrif	troch		trochs		troch		trochte	trochten	troch		trochte	trochten	getroch
	IPA	/tr̥ɒx/	/tr̥ɒɣ/	/tr̥ɒxs/	/tr̥ɒɣz/	/tr̥ɒx/	/tr̥ɒɣ/	/tr̥ɒxtə/	/tr̥ɒxtən/	/tr̥ɒx/	/tr̥ɒɣ/	/tr̥ɒxtə/	/tr̥ɒxtən/	/ɣə'tr̥ɒx/	/ɣə'tr̥ɒɣ/
gebi-jjendje wies	sjrif			trèk!				trèkke-v'r		trèktj! trèk!
	IPA			/tr̥e̞kʲ/	/tr̥e̞gʲ/			/tr̥e̞kʲever/		/tr̥e̞kc/ /tr̥e̞kʲ/	/tr̥e̞gɟ/ /tr̥e̞gʲ/
substantivering		infinitief		gerundium I		gerundium II		supinum				participium
		radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal		liaison		radikaal		liaison
	sjrif	trèkke	trèkken	getrèk ó		trèkke	trèkken	trèkkentaere		trèkkentaeren		getrèkke		getrèkken
	IPA	/tr̥e̞kʲe/	/tr̥e̞kʲen/	/ɣə'tr̥e̞kʲ/	/ɣə'tr̥e̞gʲ/	/tr̥e̞kʲe/	/tr̥e̞kʲen/	/tr̥e̞kʲen̥'tɛ̀:re/		/tr̥e̞kʲen̥'tɛ̀:ren/		/ɣə'tr̥e̞kʲe/		/ɣə'tr̥e̞kʲen/

In anger spraoke

[1]

Arabisch: سحب(ar:) Frans: tirer Ingels: pull(en:), drag(en:), draw(en:) Iteljaans: tirare(it:) Japans: 引く(ja:) Nederlandjs: trekken

Piëmontees: tiré(pms:) Pruus: ziehen(de:) Russisch: тянуть(ru:) Spaans: tirar(es:) Zweeds: dra

[10]

• Nederlandjs: tochten

Zelfstenjig naamwaord

Neet-lemma

trèkke ó /tr̥e̞kʲe/

1. (gerundium) gerundium II van trèkke
   

Raod

Deze vorm (gerundium II taenge I) geldj es (neutraal) spraokgebroek sónger negatieve bieklank.

Aafbraeking

• trèk-ke

Verbuging

		inkelvaad		mieëvaad
		radikaal	liaison	radikaal	liaison
nom.	sjrif	trèkke	trèkken	—
	IPA	/tr̥e̞kʲe/	/tr̥e̞kʲen/	—
dim.	sjrif	—		—
	IPA	—		—
dat.	sjrif	trèkke	trèkken	—
	IPA	/tr̥e̞kʲe/	/tr̥e̞kʲen/	—

Wirkwaord

Neet-lemma

trèkke /tr̥e̞kʲe/

1. (neet-lemma) mieëveljigen ieëste-persoeansvorm (veer) innen hujigen tied van trèkke
2. (neet-lemma) mieëveljigen derdje-persoeansvorm (zie) innen hujigen tied van trèkke

Aafbraeking

• trèk-ke

Zelfstenjig naamwaord

Neet-lemma

trèkke /tr̥e̞kʲe/

1. (neet-lemma) mieëvaadsvorm van trèk

Aafbraeking

• trèk-ke