vare

Algemein Gesjreve Limburgs bewirk

Wirkwaord bewirk

vare (Nederlands: rijden (voortbewegen in een voertuig), varen, ervaren, sollen)

Mofers: va~re (veu~rt, voo~r, vo~re, geva~re)

Sinneniem

(in 'ne wage) bolle

Verveuging

veurt, voor, gevare

Mofers bewirk

Wirkwaord bewirk

Lemma bewirk

vare /vá:rə/

(óneuvergenkelik) zich vanne ein plaats nao de anger verplaatsen in of mit e vaartuug (wie 'ne boeat of e sjeep)
(óneuvergenkelik) zich vanne ein plaats nao de anger verplaatsen in of mit e veurtuug (wie 'ne wage, 'n bös, 'ne fietsj of 'nen trein)
(euvergenkelik) (ajerwèts) van e zeker gestèldjheid of gemood zeen
Wie veurs toe nao al det gebeurd is?
(euvergenkelik) get verveure vanne ein plaats nao die anger
Frenske mós 'n ganse vrach nao Mestreech vare.

Raod

Veur verplaatsingen op e bieës (wie op e paerd) gebroek m'n 't waord "rieje".

Aafbraeking

va-re

Aafleijinge

gevaers, vaarbaar, vaarder, vaart, vaering
aafvare, aanvare, achteroetvare, bevare, doorvare, ewegvare, invare, misvare, mitvare, oetvare, ómvare, opvare, róndjvare, taengevare, trögkvare, vasvare, vervare, wegvare
vaarkoe, vaarleis, vaarstieger, vaarraad, vaartuug
autovare

Verwantje wäörd

besture, vlege, zeile

Zagswies

emes achterop vare: emes van achter genieëke door te vare
Es drek mès wuuert, wiltj t'r gevare waere: Wen emes dae nieks veurstèltj 'n gooj peziesie verkrieg, wiltj t'r g'ieërd waere.
get laote vare: aafzeen van get, get neet doon
mès vare: mès vanne mèshoup nao 't veldj vare mitte mèsker
zeik vare
Es antjwaord oppe vraog Waartoe zijn wij op aarde? inne kattekeismes, waas 't antjwaord:
Veer zeen op aarde, óm mitte sjörsker te vare: Luuj zeen oppe aerd veur te wirke.

Verveuging bewirk

		ich		doe		det		veer		geer		zie		deilwaord
		radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison
hujigen tied	sjrif	vaar		veurs		veurt ↓veurtj		vare	varen	vaart ↓vaartj		vare	varen	varendj
hujigen tied	IPA	/vá:r/		/vǿ:r̥s/	/vǿ:rz/	/vǿ:r̥t/ /vǿ:r̥c/	/vǿ:rd/ /vǿ:rɟ/	/vá:rə/	/vá:rən/	/vá:r̥t/ /vá:r̥c/	/vá:rd/ /vá:rɟ/	/vá:rə/	/vá:rən/	/vá:rəɲɟ/
vergangen tied	sjrif	voor		voors		voor		vore	voren	voortj		vore	voren	gevare	gevaren
vergangen tied	IPA	/vó:r/		/vó:r̥s/	/vó:rz/	/vó:r/		/vó:rə/	/vó:rən/	/vó:r̥c/	/vó:rɟ/	/vó:rə/	/vó:rən/	/ɣə'vá:rə/	/ɣə'vá:rən/
gebi-jjendje wies	sjrif			vaar!				vare-v'r		vaartj!
gebi-jjendje wies	IPA			/vá:r/				/vá:rəvər/		/vá:r̥c/	/vá:rɟ/
substantivering		infinitief		gerundium I		gerundium II		supinum				participium
		radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal		liaison		radikaal		liaison
	sjrif	vare	varen	gevaar ó		vare	varen	varentaere		varentaeren		gevare		gevaren
	IPA	/vá:rə/	/vá:rən/	/ɣə'vá:r/		/vá:rə/	/vá:rən/	/vá:rən̥'tɛ̀:re/		/vá:rən̥'tɛ̀:ren/		/ɣə'vá:rə/		/ɣə'vá:rən/

In anger spraoke bewirk

[1]

bewirk

Algemein Gesjreve Limbörgs: vare

Fins: ajaa
Frans: aller^(fr:), voyager
Ieslandjs: bera
Ingels: sail

Nederlandjs: varen
Pruus: fahren
Spaans: llevar
Zweeds: resa, fara, åka

[2]

bewirk

Algemein Gesjreve Limbörgs: vare

Fins: ajaa
Frans: aller^(fr:), voyager
Ieslandjs: keyra
Ingels: drive
Nederlandjs: rijden

Pools: prowadzić^(pl:), prowadzić^(pl:)
Pruus: fahren
Sjinees: 乘^(zh:)
Spaans: llevar, andar^(es:)
Zweeds: köra, resa, åka

Eigenaam bewirk

Lemma bewirk

't Vare ó /và:rə/

(alternatief) alternatieve vorm veur Fare

Raod

Deze vorm huuertj m'n op 't Mofers minder wie de gebroekelike vorm, mer is neet minder-good Mofers. 't Gebroek is neet stuuerendj en wuuertj dus neet aafgeraoje.

Wie alle eigename sjrieve v'r "Vare" mit 'n houflètter.

Aafbraeking

Va-re

Zagswies

in 't Vare

Verbuging bewirk

		inkelvaad		mieëvaad
		radikaal	liaison	radikaal	liaison
nom.	sjrif	Vare	Varen	—
nom.	IPA	/và:rə/	/và:rən/	—
dim.	sjrif	—		—
dim.	IPA	—		—

'n vare

Zelfstenjig naamwaord bewirk

Lemma bewirk

vare m (?) > v /vá:rə/

(alternatief) alternatieve vorm veur varen

Raod

Deze vorm huuertj m'n op 't Mofers minder wie de gebroekelike vorm, mer is neet minder-good Mofers. 't Gebroek is neet stuuerendj en wuuertj dus neet aafgeraoje.

Aafbraeking

va-re

Verbuging bewirk

		inkelvaad		mieëvaad
		radikaal	liaison	radikaal	liaison
nom.	sjrif	vare	varen	vares
nom.	IPA	/vá:rə/	/vá:rən/	/vá:rəs/	/vá:rəz/
dim.	sjrif	vaereske	vaeresken	vaereskes
dim.	IPA	/vɛ́:re̽skʲe/	/vɛ́:re̽skʲen/	/vɛ́:re̽skʲes/	/vɛ́:re̽skʲez/

Raod

Bakkes guuef gènnen diminutief op.

Zelfstenjig naamwaord bewirk

Neet-lemma bewirk

vare ó /vá:rə/

(gerundium) gerundium II van vare

Raod

Deze vorm (gerundium II taenge I) geldj es (neutraal) spraokgebroek sónger negatieve bieklank.

Aafbraeking

va-re

Verbuging bewirk

		inkelvaad		mieëvaad
		radikaal	liaison	radikaal	liaison
nom.	sjrif	vare	varen	—
nom.	IPA	/vá:rə/	/vá:rən/	—
dim.	sjrif	—		—
dim.	IPA	—		—
dat.	sjrif	vare	varen	—
dat.	IPA	/vá:rə/	/vá:rən/	—

Wirkwaord bewirk

Neet-lemma bewirk

vare /vá:rə/

(neet-lemma) mieëveljigen ieëste-persoeansvorm (veer) innen hujigen tied van vare
(neet-lemma) mieëveljigen derdje-persoeansvorm (zie) innen hujigen tied van vare

Aafbraeking

va-re