make

Mofers

Wirkwaord

Lemma

make /má:kə/

1. (euvergenkelik) (autobenefaktief) get inein zitte; get toet e gehieël vörme
2. (euvergenkelik) 'n bepaoldje oetspraok of zagswies höbbe

   Waat maakdje pap vreuger olweer? "Wirken is veure dómme."

3. (euvergenkelik) (autobenefaktief) daoveur zeen det get weer wirk, get trögk in 'n gooj, broekbaar staot bringe

   Höbs se die deur nanneet gemaak? Die hingk gans sjeif!

   De fóddeletrien zów zich die kleier mer 'ns make.

4. (euvergenkelik) optèlle toet e bepaoldj bedraag

   Drie twintjig en vief tieën maak ach dertig.

5. (euvergenkelik) get toet standj bringe; get verzinnen of bringe

   Dae bend maak sjoean leedjes.

6. (euvergenkelik) in 'ne bepaoldje gemoodstoestandj bringe

   Det maak mich hieël bliej!

7. (reflexief) 'n gunstige óntwikkeling doorgaon
8. (reflexief) diek waere

   Ieëre waas toe zónne smalen derm; noe höbs se dich gemaak.

9. (koppelwirkwaord) e versjil zeen

   Det maak nieks.

Aafbraeking

• ma-ke

Synonieme

• [1] vervaerdige, veurbringe
• [3] doon, nake, ripperere, ↓herstèlle
• [8] bómme, oetmake

Aafleijinge

• maak, maeker, making
• kóntentmakendj
• aafmake, aanmake, aopmake, bekindjmake, biemake, doeadmake, doormake, euvermake, ewegmake, fienmake, goodmake, inmake, kepotmake, klaormake, laegmake, losmake, mitmake, naomake, oetmake, opmake, róndjmake, sjoeanmake, vermake, veuroetmake, voertmake, vriemake, waormake, wegmake, wiesmake, zuvermake

Verwantje wäörd

• doon, sjape
• fjoeale
• [3] lappe

Zagswies

• 't bèd make: 't bèd gereid make veur te slaope dore lakes en rech te trèkke (Nederlandjs: opmaken)
• 'n Bloom boete d'n tied maak 'n broed of nein e liek: Es 'n bloom boete ziene bluitied bluitj zal e vrouwmis oete buurt trouwe, of anges emes oete buurt sterve.
• get börgemeister make: get gans oetaete
• Dao kóns se-n 't zelf neet veur make! = Det is neet duur! (wuuert gezag wen get taenge de verwachting in neet väöl geldj kump)
• Det maak/maakdje nieks: Det is/waas gei versjil; det is/waas neet erg.
• zich 'nen diekke make: zich ónnuuedig örges drök euver make (veural veur te stute)
• 't d'rhaer make (naodrök op make): op zón meneer hanjele det de ónaangenaam gevolge neet oet kónne blieve
• "De miensen hate mich," zag Ulespegel, "mer ich höb 't d'rhaer gemaak."
• 'ne goje baom make: duchtig aeten ieër me get anges geit doon (wie ieër m'n alkehol geit drinke)
• 't hieël make: get doon det m'n aafkeurt

  Doe höbs 't hieël gemaak des te dien eige moder gans zelf daen haof lieës sjoeffele.

• Ich weit/v'r weten 't good gemaak (naodrök op gemaak): Ich höb/v'r höbben e good veurstèl (meis ein mit 'ne gekke slaag).
• kal sjenjig maken aan get/emes: te väöl kallen euver get/emes
• emes van kantj make: emes vermaore, emes ómbringe
• zich van kantj make: zelfmaord begaon
• Maak (se) dich (eweg)! / Maak g'r uch (eweg)! / Maaktj uch (eweg)! = Gank eweg! / Gaontj eweg! (vergeliek: ewegmake)
• zich örges meister van make: get in bezit krieg, döks op 'n ónieërlike meneer
• moele make:
  1. poeake
  2. hel en oetdagendj kalle
• emes de pis/zeik law make: hieël vervaelendj doon taengen emes, veural op zón meneer det t'r kwaod wuuert
• E sónjisliek maak de kirkhaof riek: Wen 'nen doeajen op zónjig opgebaard mót blieve, zólle det jaor väöl luuj binne de gemeinsjap sterve.
• stökker make: sjaaj veroearzake
• emes get/'nen angere taenge make (naodrök op taenge): emes zowied make det t'r get geit hate
• emes 'nen angere taenge make (naodrök op taenge): emes zowied make det t'r emes geit hate
• zich óngere veut oet make: flot eweg zeen te kómme (Nederlandjs: ervandoor gaan)
• waeg make: 'nen aafstandj aafligke

  Doe maaks mieë waeg wens te-n euverzats veurs es wens te rechdoor kóns vare.

• Wie maakdje ... det olweer(/ouch alweer)? (naodrök op maakdje): Wie zag ... det olweer?
• emes get wies make > wiesmake
• zich örges get oet make (naodrök op make): biezunjer gruuets zeen veur get det anger luuj neet zoea boetegewuuen vinje
• zich zörg make: ónröstig inne kop zeen door 't make van aafwaeginge, mit naam euver 'nen ónaangenamen toestandj

Verveuging

		ich		doe		det		veer		geer		zie		deilwaord
		radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison
hujigen tied	sjrif	maak		maaks		maak		make	maken	maak		make	maken	makendj
	IPA	/má:k/	/má:g/	/má:ks/	/má:gz/	/má:k/	/má:g/	/má:kə/	/má:kən/	/má:k/	/má:g/	/má:kə/	/má:kən/	/má:kəɲɟ/
vergangen tied	sjrif	maakdje	maakdjen	maakdjes		maakdje	maakdjen	maakdje	maakdjen	maakdje	maakdjen	maakdje	maakdjen	gemaak
	IPA	/má:gɟə/	/má:gɟən/	/má:gɟəs/	/má:gɟəz/	/má:gɟə/	/má:gɟən/	/má:gɟə/	/má:gɟən/	/má:gɟə/	/má:gɟən/	/má:gɟə/	/má:gɟən/	/ɣə'má:k/	/ɣə'má:g/
gebi-jjendje wies	sjrif			maak!				make-v'r		maaktj! maak!
	IPA			/má:k/	/má:g/			/má:kəvər/		/má:kc/ /má:k/	/má:gɟ/ /má:g/
substantivering		infinitief		gerundium I		gerundium II		supinum				participium
		radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal		liaison		radikaal		liaison
	sjrif	make	maken	gemaak ó		make	maken	makentaere		makentaeren		gemake		gemaken
	IPA	/má:kə/	/má:kən/	/ɣə'má:k/	/ɣə'má:g/	/má:kə/	/má:kən/	/má:kən̥'tɛ̀:re/		/má:kən̥'tɛ̀:ren/		/ɣə'má:kə/		/ɣə'má:kən/

Raod

Bie e deil luuj kómmen innen twieëdjen ennen derdje persoean inkelvaad umlautsvörm veur: doe meuks /mø̀:ks/ en hae meuk /mø̀:k/. Dees vörm zeen aevel neet oearsprunkelike moferse vörm.

In anger spraoke

[1]

Albanees: bëj(sq:) Bölgaars: наклаждам(bg:) Fins: tehdä(fi:) Frans: faire Ieslandjs: gera(is:) Ingels: make Japans: 作る(ja:) Koreaans: 만들다(ko:)

Nederlandjs: maken Perzisch: کردن(fa:) Pools: robić(pl:), zrobić(pl:) Pruus: machen Spaans: hacer(es:) Tagalog: gawin(tl:) Viëtnamees: làm(vi:) Zweeds: göra, tillverka

[3]

Frans: réparer Ingels: repair, fix(en:) Japans: 直す(ja:) Koreaans: 고치다(ko:) Nederlandjs: repareren, herstellen(nl:) Portegees: arrumar(pt:)

Pruus: reparieren Sjinees: 修治(zh:) Spaans: reparar, arreglar(es:) Tagalog: gawin(tl:) Viëtnamees: hàn gắn(vi:), sửa sang(vi:) Zweeds: reparera, laga

Zelfstenjig naamwaord

Neet-lemma

make ó /má:kə/

1. (gerundium) gerundium II van make
   

Raod

Deze vorm (gerundium II taenge I) geldj es (neutraal) spraokgebroek sónger negatieve bieklank.

Aafbraeking

• ma-ke

Verbuging

		inkelvaad		mieëvaad
		radikaal	liaison	radikaal	liaison
nom.	sjrif	make	maken	—
	IPA	/má:kə/	/má:kən/	—
dim.	sjrif	—		—
	IPA	—		—
dat.	sjrif	make	maken	—
	IPA	/má:kə/	/má:kən/	—

Wirkwaord

Neet-lemma

make /má:kə/

1. (neet-lemma) mieëveljigen ieëste-persoeansvorm (veer) innen hujigen tied van make
2. (neet-lemma) mieëveljigen derdje-persoeansvorm (zie) innen hujigen tied van make

Aafbraeking

• ma-ke