hakke

Mofers

Wirkwaord

Lemma

hakke /hakə/

1. (euvergenkelik) mit e biel, 'n aaks of 'n hieëp örges op of in houwe veur 't te spliete, fien te maken of door te kriege
2. (óneuvergenkelik) (euverdrechtelik) danse door mitten óngerkantj vanne vaesen aafwèsselendj te springe

Raod

't Waord "hakke" wuuert neet zoea dök gebroek; "houwe" haet dudelik de veurkeur.

Aafbraeking

• hak-ke

Aafleijinge

• gehak, heksel
• aafhakke, oetereinhakke, ómhakke
• hakhout, haksjaar

Verwantje wäörd

• hak
• kappe, ómhouwe, spaltje
• aaks, biel, hieëp
• [2] toeppe

Zagswies

• Doe/... kóns mich de bout hakke! = Doe kóns mich get!
• op emes hakke: emes kóntinu mit hel wäörd bekritisere

Vermeljing

• Bakkes, Pierre: Mofers Waordebook, Stichting Mofers Waordebook (2007); p. 148.

Verveuging

		ich		doe		det		veer		geer		zie		deilwaord
		radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison
hujigen tied	sjrif	hak		haks		hak		hakke	hakken	hak		hakke	hakken	hakkendj
	IPA	/hak/	/hag/	/haks/	/hagz/	/hak/	/hag/	/hakə/	/hakən/	/hak/	/hag/	/hakə/	/hakən/	/hakəɲɟ/
vergangen tied	sjrif	hakdje	hakdjen	hakdjes		hakdje	hakdjen	hakdje	hakdjen	hakdje	hakdjen	hakdje	hakdjen	gehak
	IPA	/hagɟə/	/hagɟən/	/hagɟəs/	/hagɟəz/	/hagɟə/	/hagɟən/	/hagɟə/	/hagɟən/	/hagɟə/	/hagɟən/	/hagɟə/	/hagɟən/	/ɣə'hak/	/ɣə'hag/
gebi-jjendje wies	sjrif			hak!				hakke-v'r		haktj! hak!
	IPA			/hak/	/hag/			/hakəvər/		/hakc/ /hak/	/hagɟ/ /hag/
substantivering		infinitief		gerundium I		gerundium II		supinum				participium
		radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal		liaison		radikaal		liaison
	sjrif	hakke	hakken	gehak ó		hakke	hakken	hakkentaere		hakkentaeren		gehakke		gehakken
	IPA	/hakə/	/hakən/	/ɣə'hak/	/ɣə'hag/	/hakə/	/hakən/	/hakən̥'tɛ̀:re/		/hakən̥'tɛ̀:ren/		/ɣə'hakə/		/ɣə'hakən/

In anger spraoke

[1]

Fins: hakata Frans: hacher Ieslandjs: höggva(is:) Ingels: chop(en:), hack Koreaans: 썰다(ko:) Nederlandjs: hakken(nl:)

Pruus: hacken Russisch: рубить(ru:) Sjinees: 斲(zh:) Spaans: cortar(es:), picar Zweeds: hugga, hacka

'nen hakke sjoon

Bieveugelik naamwaord

Lemma

hakke /hakə/

1. (kleier) mit hoeag hakke (gezag van sjoon)

   Die stein waat zie op 't Munsterplein gelag höbbe, dao mós se neet euver loupe mit hakke sjoon.

Aafbraeking

• hak-ke

Samestèlling

• hak + -e

Vermeljing

• Bakkes, Pierre: Mofers Waordebook, Stichting Mofers Waordebook (2007); p. 148.

Verbuging

		inkelvaad						mieëvaad		predikatief
		mannelik		vrouwelik		ónziejig				geslechtelik		ónziejig
		radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison
positief	sjrif	hakke	hakken	hakke	hakken	hakke	hakken	hakke	hakken	hakke	hakken	hakke	hakken
	IPA	/hakə/	/hakən/	/hakə/	/hakən/	/hakə/	/hakən/	/hakə/	/hakən/	/hakə/	/hakən/	/hakə/	/hakən/
partitief	sjrif											—
	IPA											—

		inkelvaad	mieëvaad
flexieadverbiaal (positief)	sjrif	—	—
	IPA	—	—

Raod

Wie bie alle stóffelike bieveugelike naamwäörd kump de predikatieve vorm neet zoea dök veur.

In anger spraoke

[hakke sjoon]

• Luuksembörgs: Tallek m, Tallong m

Zelfstenjig naamwaord

Neet-lemma

hakke ó /hakə/

1. (gerundium) gerundium II van hakke
   

Raod

Deze vorm (gerundium II taenge I) geldj es (neutraal) spraokgebroek sónger negatieve bieklank.

Aafbraeking

• hak-ke

Verbuging

		inkelvaad		mieëvaad
		radikaal	liaison	radikaal	liaison
nom.	sjrif	hakke	hakken	—
	IPA	/hakə/	/hakən/	—
dim.	sjrif	—		—
	IPA	—		—
dat.	sjrif	hakke	hakken	—
	IPA	/hakə/	/hakən/	—

Wirkwaord

Neet-lemma

hakke /hakə/

1. (neet-lemma) mieëveljigen ieëste-persoeansvorm (veer) innen hujigen tied van hakke
2. (neet-lemma) mieëveljigen derdje-persoeansvorm (zie) innen hujigen tied van hakke

Aafbraeking

• hak-ke

Zelfstenjig naamwaord

Neet-lemma

hakke /hakə/

1. (neet-lemma) mieëvaadsvorm van hak

Aafbraeking

• hak-ke