doead

Mofers

Bieveugelik naamwaord

Lemma

doead /dùä̯d/

1. neet mieë laevendj (veural van luuj)
2. (euverdrechtelik) sónger doorblojing (gezag van óngerkeuldje vingere)
3. (euverdrechtelik) stil, sónger (väöl) luuj

   Dao is 't al jaore doead in die kefee; dao is gèn kloeaten oet.

4. (euverdrechtelik) óngemekkelik (gezag van 't geveul det m'n op 'n plaats krieg)

   De stumming waas doead op det fieës.

Aafbraeking

• doead

Raod

't Waord "doead" is veural van toepassing op miense; bieëster gaon "kepot": Haoltj mich meh det kepot paerd oete stal.

Synonieme

• [1] gehemeldj, gestórve, kepot, rip, zaliger

Aafleijinge

• doeaje
• doeadbaeje, doeadbiete, doeadblieve, doeadbloje, doeaddeile, doeadgank, doeadgaon, doeadkniepe, doeadloupe, doeadmaeker, doeadmake, doeadsjete, doeadslaag, doeadslaon, doeadvalle, doeadvare, doeadvreze, doeadzwiege, doeajspraok, Doeaj Zieë
• halfdoead, mórsdoead
• (adverbiaal) doeadgelökkig, doeadgemodereerd, doeadkrank, doeadmeug, doeadneuchter, doeadóngelökkig, doeadröstig, doeadstil, doeadzunj

Zagswies

• (al) doead en begrave zeen: nao ónverhöds te sterven al begrave zeen

  De veurige waek leep t'r nag euvere straot en noe is t'r al doead en begrave; waat geit d'n tied toch flot.

• Dao geit nemes doead van: Dat is neet zoea erg.

  Van e bietje zandj inne móndj dao geit nemes doead van.

• Es se daobie ónger 'nen trein kums, bös se doead: Dien krenkdje, wónj of óngestèldjheid is gaar neet zoea erg (wuuert gezag wen emes ónterech zitj te klage).
• 'nen doeaje vinger: 'ne vinger dae wit oetzuutj dore kaaj (ómdet de doorstruiming van 't blood eweg is)
• gèn loes doead kónne (naodrök op loes, daonaeven op doead): gaar gei geldj höbbe

Vermeljing

• Bakkes, Pierre: Mofers Waordebook, Stichting Mofers Waordebook (2007); p. 102.

Verbuging

		inkelvaad						mieëvaad		predikatief
		mannelik		vrouwelik		ónziejig				geslechtelik		ónziejig
		radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison
positief	sjrif	doeaje	doeajen	doeaj		doead		doeaj		doead		doead
	IPA	/dùä̯jə/	/dùä̯jən/	/dùä̯j/		/dùä̯d/		/dùä̯j/		/dùä̯d/		/dùä̯d/
partitief	sjrif											doeads
	IPA											/dùä̯d̥s/	/dùä̯dz/

		inkelvaad	mieëvaad
flexieadverbiaal (positief)	sjrif	(wie) doeads (toe)	(wie) doeadj (geer)
	IPA	/wì: dùä̯d̥s tú:/	/wì: dùä̯ɟ̊ ʝ̊é:r/

In anger spraoke

bewirk

• Algemein Gesjreve Limbörgs: doed

Albanees: vdekur(sq:) Frans: mort Ieslandjs: dauður(is:) Ingels: dead(en:), departed(en:) Nederlandjs: dood(nl:)

Pools: martwy(pl:) Pruus: tot Spaans: muerto Viëtnamees: chết(vi:) Zweeds: död

Zelfstenjig naamwaord

Lemma

doead m /dùä̯d/

1. d'n toestandj worin emes zich bevindj wen d'r gestórven is, d'n toestandj nao 't laeve
2. 't aafloupe van 't laeve zelf, d'n euvergank van 't laeve nao d'n [1]

Aafbraeking

• doead

Aafleijinge

• doeajelik, doeads
• doeadsangs, doeadsbèd, doeadsbeeldje, doeadsbenäödj, doeadsbleik, doeadsbliej, doeadsbreef, doeadshaemb, doeadskis, doeadskleid, doeadsklok, doeadskop, doeadslake, doeadsmeug, doeadsoearzaak, doeadsoordeil, doeadsprint, doeadsroew, doeadsstraof, doeadsstried, doeadsverachting, doeadsverklaoring, doeadsviejandj, doeadszunj, doeadszweit

Verwantje wäörd

• sterve

Zagswies

• aan get (nag) minder dinken es anen eigen doead: örges gaar neet aan dinke

  Aan die èrfenis dink ich nag minder es aan mienen doead.

• d'n doead inne ougen höbbe: oetzeen ofwen me nimmieë lang laef
• d'n Doead mót 'n oearzaak höbbe: Dore ónwersjienlikste oearzake kónne luuj sterve.
• maord en doeadslaag: 'n ruzing die hoeag oplöp, 'n wiedgäöndje ruzing

Vermeljing

• Bakkes, Pierre: Mofers Waordebook, Stichting Mofers Waordebook (2007); p. 102.

Verbuging

		inkelvaad		mieëvaad
		radikaal	liaison	radikaal	liaison
nom.	sjrif	doead		—
	IPA	/dùä̯d/		—
dim.	sjrif	—		—
	IPA	—		—
dat.	sjrif	doead		—
	IPA	/dùä̯d/		—

Raod

Wiejer besteit nag de genitiefvorm doeads.

In anger spraoke

bewirk

• Algemein Gesjreve Limbörgs: doed

Frans: mort v Ieslandjs: dauði(is:) m, bani(is:) m, andlát(is:) ó Ingels: death(en:) Japans: 死(ja:), 死亡(ja:) Nederlandjs: dood(nl:) g Pools: śmierć(pl:) v Pruus: Tod m

Russisch: конец(ru:) m Sjinees: 死神(zh:) Spaans: muerte v Tagalog: kamatayan(tl:) Viëtnamees: chết chóc(vi:) Welsh (Wales): angau(cy:) m Zweeds: död g

Biewaord

Neet-lemma

doead /dùä̯d/

1. (neet-lemma) op 'n [↑] meneer

Aafbraeking

• doead

Aafleijinge

• Kiek ónger doead (bieveugelik naamwaord).

In anger spraoke

• Ieslandjs: til bana^(is:)
• Pruus: zu Tode