kroedwès

Mofers

Zelfstenjig naamwaord

Lemma

kroedwès m /kr̥ú:dwe̞s/

1. 'ne wès van blomen en kruje verzameldj door kinjer die op 15 augustes, de Kroedwien, gewiedj waerdje

   Inne hoeames stoken alle luuj de kroedwès ómhoeag wen dae gezaengendj waerdje mit wienwater, waat hieël sjoean waas veur te zeen.

Aafbraeking

• kroed-wès

Verwantje wäörd

• Kroedwien

Samestèlling

• kroed + wès

Zagswies

• E deil vanne kroedwès mós opgestaok waere wen 't ónwaertj veur besjerming te gaeve taenge bliksem; de lang touw ómme stengele vanne wès waerdje óm kranke bieëster (meis kuuj) gespanne veur genaezing te gaeve.
• De samestèlling vanne kroedwès in Mofert waas oet ach kruje (anger dörper meis zeven of neuge):
  1. bievoot (Artemisia vulgaris)
  2. esselesie (Asarum europaeum)
  3. hómmelkroed ("donderkruid" Inuka vulgaris of Inula conyzae (?) of "leverkuid" Eupatorium purpureum)
  4. 'ne notetak (Juglans regia)
  5. reinvaart (Tanacetum vulgare)
  6. roeajekoeal (Chenopodium rubrum)
  7. spervestak (Asparagus officinalis)
  8. aels (Artemisia abrotanum)
• Wiejer zaet Bakkes det ouch hop (Humulus lupulus) inne kroedwès veurkump, meh guuef dem neet op bie de lies vanne vaste samestèlling.
• Dinkelik hanjeltj 't zich bie "hómmelkroed" óm "koninginnekruid" Eupatorium cannabinum.

Verbuging

		inkelvaad		mieëvaad
		radikaal	liaison	radikaal	liaison
nom.	sjrif	kroedwès		kroedwèsse	kroedwèssen
	IPA	/kr̥ú:dwe̞s/	/kr̥ú:dwe̞z/	/kr̥ú:dwe̞se/	/kr̥ú:dwe̞sen/
dim.	sjrif	kroedwèske	kroedwèsken	kroedwèskes
	IPA	/kr̥ú:dwe̞skʲe/	/kr̥ú:dwe̞skʲen/	/kr̥ú:dwe̞skʲes/	/kr̥ú:dwe̞skʲez/
dat.	sjrif	kroedwès		kroedwèsse	kroedwèssen
	IPA	/kr̥ú:dwe̞s/	/kr̥ú:dwe̞z/	/kr̥ú:dwe̞se/	/kr̥ú:dwe̞sen/

In anger spraoke

• Nederlandjs: kruidenwis g