paragogische sjwa

Mofers

Zelfstenjig naamwaord

Lemma

paragogische sjwa m /pára̽'ɣó:ɣise 'ʃw̥aˀ/

1. (spraoklieër) e spraokversjiensel wobie 'nen ónbeklemtoeandje lèttergreep inne vorm van 'ne sjwa toegeveug wuuert aan 't inj van e waord sóngeren toean te verangere, veur naodrök dao-op te ligke

Aafbraeking

• pa-ra-go-gi-sche sjwa

Verwantje wäörd

• -e

Samestèlling

• paragogische + sjwa

Grammaer

De paragogische sjwa kump allein veur nao toeandragendje lèttergrepe die neet gevolg waere door 'ne sonorant. M'n óngersjèdj drie groeppe:

• Lèttergrepe bestäöndje oet 'ne lange klinker mit sleiptoean gevolg door 'ne sonorant; hie-ónger valle dus wäörd wie "boe~r" ("Det is 'ne richtige boe~r-e!"), "geu~r", "hae~r", "stao~n" en "wie~n";
• Lèttergrepe die 'ne kórte klinker mit sleiptoean höbbe dae gevolg wuuert door 'ne sonorant of e sonorantcluster; dit zeen wäörd wie "de~rm" (meh neet 't mieëvaad "de\rm", went det haet stoeattoean) en "ma~n". Mit sonorantcluster wuuert hie dus e cluster gemèndj det oetsloetendj oet sonorante besteit; kómbinaasjes wo 'ne sonorant gevolg wuuert door 'nen obstruent, wie in "dra~nk" en "zó~mp", tèlle neet mit;
• Lèttergrepe mit sleiptoean die oetgaon op 'ne langen hoeage klinker of 'nen hoeag-sloetendje klinker; veurbeeljer hievan zeen "hie~", "noe~" en "mei~".

De paragogische sjwa kump in 't Mofers veur bie alle waordgroeppe. 't Dökste vindj me dem trögk anen inj van 'ne zats, mer in oetzunjerlike vel ouch bie óngerbraekinge van 'ne zats of bie 't inleie van 'nen óngersjikkendjen of oetligkendje biezats: Jan-e, dae waas tummerman-e, dae koom oet Lin. Wiejer kan d'r bie e deil spraekers nag veurkómme bie 'n aafgebraoke waord: derm-e- en maagóngerzeuk. Heugstens kómmen in Mofert veer opvolginge vanne paragogische sjwa veur: Jan-e, kóm-e, noe-e, hie-e!

In 't Mofers wuuert de paragogische sjwa, wen gewins, oetgesjreve mit e streepken en 'n -e. Es oetzunjering hie-op gelje de väöl-gebroekdje wäörd enne en worre, en alle wäörd die neet voldoon ane hiebaove gesjreve regels (en die dus oetgaon op 'nen obstruent), wie dette, ditte, iche, wate, wiedette en worómdette.

Verbuging

		inkelvaad		mieëvaad
		radikaal	liaison	radikaal	liaison
nom.	sjrif	paragogische sjwa		paragogische sjwa's
	IPA	/pára̽'ɣó:ɣise 'ʃw̥aˀ/		/pára̽'ɣó:ɣise 'ʃw̥as/	/pára̽'ɣó:ɣise 'ʃw̥az/
dim.	sjrif	—		—
	IPA	—		—
dat.	sjrif	paragogische sjwa		paragogische sjwa's
	IPA	/pára̽'ɣó:ɣise 'ʃw̥aˀ/		/pára̽'ɣó:ɣise 'ʃw̥as/	/pára̽'ɣó:ɣise 'ʃw̥az/

In anger spraoke

• Ingels: paragogic schwa
• Nederlandjs: paragogische sjwa g