taenge

Mofers

Veurzitsel

Lemma

taenge /tɛ́:ŋe/ (liaison: taengen)

1. plaats (statisch):
   1. (sjeif) läönendj aan, in aanraking mit: De lejjer steit taengen 't hoes.
2. plaats (dynamisch):
   1. in 'n (sjeif) peziesie geplaats waerendj aan: Zit mich die fietsje neet taenge die hègk.
3. (tied) veur of op 'ne zekeren daag (vervingk vergeliekbaar taengestriejige beteikenisse mit "taenge-")

   Taenge goonsdig kóm ich bie dich aan.

4. guuef d'n óntvenger van e besjeid aan

   Ich zal 't nans taenge dich zègke, des te-n 't tegooj huuers.

5. veure pries van get (wie bie toese)
6. in stried mit, guuef aan det m'n 't örges neet mit èns is of det get neet euvereinkumstig is

   Veer zeen taenge die planne det ze dao alles volboewe.

7. in 't naodeil van

   Kiek mer oet, menke, det die waas toe allemaol zaes neet taenge dich gaon gebroeke.

8. in 't opzich van, in vergelieking mit (allein same mit 'ne biezats dae drek dao-op volg)

   Taenge wie die det inein geklómmeldj haet, höbs toe det nag net gemaak.

   Det klink hieël anges, des se det geldj aannums taenge des se dao nieks van wils wete.

Raod

Veur oearsprónk noom dit veurzitsel d'n akkuzatief.

Aafbraeking

• tae-nge

Aafleijinge

• taenge-
• dao-en-taenge, daotaenge, d'rtaenge, hie-en-taenge, hietaenge, taengedet, wotaenge
• taengemilledie, taengenaan, taengenaanval, taengenein, taengeneuver, taengenheid, taengenin, taengenop, taengentjaor, taengepertie, taengepool, taengespood, taengespraok, taengestrops, taengevergif, taengewerping, taengewindj

Zagswies

• emes taengen 't lief loupe: emes ónverhöds taengekómmen of treffe
• gape taengen 'ne bakaove: van laer riete taengen 'n groeate euvermach (en dus gein kans höbbe)
• örges get taengenin bringe / örges get taengen inbringe: e taengenargument gaeve, get zègke waat 'n argument óngeroet mót haole
• örges (neet) taenge kónne: get (neet) kónne lieje, get (neet) kónne verdrage
• taenge daen tied: wen 't zowied is, wen daen tied aangebraoken is
• taenge de hèlf: bao de hèlf
• taenge ... aan > taengenaan

  Dae maakdje 'nen duchtige slaag wie dae taenge dae boum aan voor mitte fietsj.

• taenge ... euver > taengeneuver
• taenge ... in:
  1. de anger richting oet, in taengegestèldje richting van
  2. de kónfrontaasje opzeukendje mit
• taenge ... op > taengenop

In anger spraoke

[1]

• Frans: contre
• Ingels: against^(en:)
• Nederlandjs: tegen
• Pruus: gegen
• Spaans: contra
• Tagalog: laban sa^(tl:)
• Zweeds: mot

[8]

• Ingels: compared to, in comparison to
• Nederlandjs: tegenover

[taenge ... in]

• Ingels: up against^(en:)

Bieveugelik naamwaord

Lemma

taenge /tɛ́:ŋe/ (liaison: taengen)

1. (predikatief) es viejandj
2. (predikatief) neet in euvereinstumming, neet vanne zelvendje meining

   Es v'r gaon stumme zègk ich noe alvas det ich taenge bön.

Aafbraeking

• tae-nge

Zagswies

• emes get/'nen angere taenge make (naodrök op taenge): emes zowied make det t'r get/emes geit hate

  Det is zónne voelen eine dae dich de miense taenge perbeert te make.

• zich emes taenge (zeen): óngunstig zeen, neet mitzitte, taengezitte

  Döks lieke die dinger dich taenge, meh kump alles later weer good.

• de windj taengen höbbe: De windj steit zoea det t'r taenge de veurkantj van 't lief wejtj (in 't naodeil bie 't fietsje).
• taenge get zeen: van meining zeen det get neet zoea huuert, in stried zeen mit get

In anger spraoke

[taenge get zeen]

• Frans: opposer^(fr:)
• Ingels: oppose^(en:)
• Letien: abdicere^(la:)
• Sjinees: 舛^(zh:), 悖^(zh:)

Biewaord

Lemma

taenge /tɛ́:ŋe/ (liaison: taengen)

1. neet-wirkwäördelike res van e wirkwaord beginnendj mit taenge-

Aafbraeking

• tae-nge